Victoria is mesties. Ik ben van het blanke ras

De anonieme enquête over discriminatie op de werkvloer vraagt naar persoonlijke gegevens. Leeftijd, geslacht, relatiestatus, de standaardvragen. Ik antwoord, scroll verder en verslik me bijna in mijn relaxthee. “Wat is je ras?”, staat er vrij vertaald. Ik kan kiezen uit verschillende opties, maar de enige optie die past is white race. Het klinkt fout en doet pijn. Ik denk meteen aan mijn dochter. Victoria is mesties. Ik ben van het blanke ras. Het klinkt zo fout. Het ís zo fout! Victoria is mijn dochter, ze is uit mij geboren. Dat is alles wat zou moeten uitmaken, maar toch worden wij in een ander hokje geplaatst.

Dit artikel is gepubliceerd op Famme Baby. Lees het stuk hier.

De knappe papa van Victoria is geboren in Venezuela. Door zijn gemixte ouders en voorouders is hij zelf ook een zogenoemde mesties: Een mix van de oorspronkelijke bewoners van Amerika – de indianen -, en de blanke kolonisatoren of andere Europese gelukszoekers. Half-half dus. Toen hij de situatie in zijn geboorteland zat was, en ik mijn studententijd een uitspatting maakte als Erasmusstudent in Madrid, kwamen we elkaar daar tegen, in deze grote Europese stad. Ik vond zijn donkere haren, zijn taal, en alles van hem mooi, en 8 jaar later is hij de vader van mijn dochter. Ik heb nooit gekeken naar zijn afkomst of zijn ras. Hij is Carlos, ik ben Sherita en vorig jaar kregen wij onze dochter Victoria.

Het klinkt gewoon fout Ik ben zo’n muts die geloof in een betere wereld, en dat die bij jezelf begint. Dus als ik een enquête mag invullen, doe ik dat. Het kost mij een kleine moeite, en hopelijk komt er iets moois uit. Zo opende ik ook deze enquête over diversiteit op de werkvloer. De vragen waren duidelijk en met een goed doel: Voelt iedereen zich thuis op de werkvloer? De rassenvraag is voor een Nederlands bedrijf geen standaardvraag, maar het Amerikaanse moederbedrijf is zich van geen kwaad bewust. Mijn bedrijf begrijpt niet zo dat ‘ras’ en met name ‘witte ras’ voor mij niet zo’n fijn woord is. Het woord ‘witte ras’ doet mij denken aan de zwarte bladzijden uit onze geschiedenis. De Nederlandse schepen, die de eerste slaven vervoerden, en later ook naar Indonesië vertrokken om daar nog meer vernielingen aan te richtten, werden geolied met het bloed van andere rassen. Het witte ras, voor mij klinkt het gewoon fout.

Hij snapt het probleem niet
Het is inmiddels avond. Ik heb Carlos verteld over de enquête. Hij reageert nuchter: Logisch toch, dat ze je ras willen weten als het over diversiteit op de werkvloer gaat? Hij begrijpt mijn probleem niet, en ik blijf erover doorgaan. Carlos wordt pissig. “Waarom maak je er zo een probleem van? Weet je waar mijn ras op de ladder staat? Hier – hij houdt zijn hand laag. Waar staat jouw ras? Nou? Waar? Als iemand zich rot moet voelen, ben ik het,” zegt hij boos. Want zijn ras staat lager op de ladder, hij is een indiaantje, en de blanken zijn mooi en rijk. Ik word bozer en zeg dat ik mij schaam. Dat ik niet trots ben om in dit vakje geplaatst te worden, dat ik niet trots ben op de geschiedenis van het witte ras. Hij kijkt geschokt en er verandert iets in zijn ogen. Zo had hij het nog nooit bekeken.

Je wilt wat je niet kunt hebben
Al vanaf dag één zegt zijn familie: Als jullie een kindje krijgen, wordt het een mooi wit kindje. Ze kijken met verliefde ogen naar mijn haren, huid en ogen. Daarna kijken ze blij naar Carlos, want ook hij is mooi. Hij is de blankste van zijn familie. En nu hebben Carlos en ik dus een mooi wit kindje waar de schoonfamilie helemaal weg van is. Aan de andere kant kijkt mijn familie altijd met verliefde ogen naar Carlos: Als jullie een kindje krijgen, hopelijk krijgt ze dan ook een getinte huid, net als Carlos, dat is zo mooi! Mijn schoonmoeder gebruikt crème om haar huid lichter te maken. Mijn moeder doet aan spraytannen. Je wilt wat je niet kunt hebben, het blijkt maar weer. Maar dat mijn kind dus een mesties is, en ik bij het witte ras hoort, vind ik maar stom. Ik heb ooit een fotoserie gezien van een Amerikaanse fotograaf. De fotograaf portretteerde de gezichten van de toekomst: een witte huid met blonde kroesharen, blauwe ogen en een donkere huid. Prachtige combinaties die we niet gewend zijn om te zien. Maar met de internationalisering en de wereld die steeds kleiner wordt, is ras een vervagend iets, en zijn standaardcombinaties verleden tijd. Prachtig als je het mij vraagt.

Laten we elkaar mensen noemen
Misschien moeten we daarom gewoon nu al ophouden met het woord ras te gebruiken. Misschien is alle drama op de wereld daar wel uit voortgekomen. Laten we elkaar gewoon mensen noemen. Mensen die van elkaar houden en nieuwe mensen maken. Nieuwe mensen met ogen en oren, een neus en een mond, met prachtige gezichtjes, allemaal rond en met haar bovenop het hoofd. Ik zie dan ook meer overeenkomsten dan verschillen, of ben ik nu de slechtziende?