Het is bedtijd en de stress slaat toe. Je kind wil niet slapen, bedenkt duizend-en-één excuses om maar niet naar bed te gaan. Het is bijna elke avond raak! Heel vervelend, voor zowel je kind als voor jou. Kan het niet anders?

Dit artikel is gepubliceerd op Famme

Waarom is bedtijd crisistijd?

Veel onderzoeken hebben al laten zien dat genoeg slaap heel belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen. Ook volwassenen hebben genoeg slaap nodig. Maar waarom is bedtijd dan vaak toch een dingetje? Voor veel ouders en kinderen is bedtijd een puntje van strijd. Je kind is er nog niet klaar voor, wil nog een slokje water, een extra verhaaltje, nog even spelen of komt 20 keer uit bed. Als dit bekend in de oren klinkt, is het misschien een idee om te experimenteren met vrije bedtijden.

Nog lang niet moe

Het idee achter het loslaten van een bedtijd is dat peuters, kleuters en andere jonge kinderen zich verzetten tegen een bedtijd, omdat ze gewoon nog niet klaar zijn om naar bed te gaan. De juiste bedtijd is niet altijd het einde van een voorspellende routine, maar enkel die wanneer je kind aangeeft dat het moe is. Elk persoon heeft een eigen biologische klok, en als je wordt gedwongen te gaan slapen als je nog niet moe bent, werkt dit niet: je blijft wakker liggen in bed. Daarnaast associeer je bedtijd met iets negatiefs! Zonde.

Je eigen lichaam leren kennen

Wanneer we de slaap van een kind proberen te beheersen en kinderen op gezette tijden naar bed dwingen, zeggen we dat ze niet naar hun eigen lichaam moeten luisteren. Ze kunnen zichzelf gaan wantrouwen, geloven dat anderen hun lichaam beter kennen dan zij, en denken dat wat zij voelen onbelangrijk is. Kinderen zonder controle zijn heel goed in staat om te weten wanneer ze moeten slapen. Natuurlijk hebben ze soms hulp nodig om in slaap te vallen als ze er klaar voor zijn, maar dat is iets anders dan bepalen wannéér ze moeten slapen.

Geen bedtijd, wél routine

Een van de meest voorkomende argumenten voor een vaste bedtijd voor kinderen is dat kinderen routine nodig hebben. Routine is fijn en belangrijk, maar is het wel goed om het eindresultaat: het op tijd in bed liggen, te forceren? Het hebben van geen bedtijd betekent namelijk niet dat er geen bedtijd-routine is. Je kunt nog steeds samen ontspannen, een bad nemen en verhalen lezen. Het is enkel dat de slaap plaatsvindt wanneer je kind het beslist. Net als volwassenen, eigenlijk. Zonder vaste bedtijd zijn kinderen vrij om naar hun lichaam te luisteren.

Van nature slapen kinderen genoeg

Slaap is een biologische functie. We hebben het allemaal nodig! Het heeft dus geen zin om anderen een slaapschema voor je te laten maken. Want als je moe bent, slaap je, klaar. Pasgeboren baby’s zijn er heel goed in. Dus wat verandert er als ze ouder worden?

De problemen beginnen wanneer ouders de slaap van hun kinderen proberen te beheersen. In niet-westerse samenlevingen hebben kinderen veel minder slaapproblemen – of misschien hebben ouders minder ‘last’ van de slaap van hun kinderen -, vanwege het feit dat ze veel minder controle hebben over de slaap. Kinderen vallen gewoon in slaap wanneer ze dat zelf willen.

Je kind een handje helpen

Vooral in de eerste fases van het loslaten van een bedtijd, is het handig om je kind wel een handje te helpen. Kijk naar slaperigheidssymptonen. Let op, sommige kinderen worden juist hyperactief als ze moe zijn. Daarnaast is het goed om het avondritueel te benadrukken, geen suiker en schermen te gebruiken voor het slapen gaan, en een rustige omgeving aan te bieden.

Geen bedtijd betekent niet te weinig slaap

Slaap is belangrijk voor iedereen. Maar geen bedtijd hebben betekent niet dat kinderen niet genoeg slaap krijgen. Als er geen medische problemen zijn, is het eigenlijk niet nodig om je zorgen te maken. Er kunnen momenten zijn dat ze voor minder slaap kiezen, net zoals dat volwassenen dingen hebben waar ze graag voor willen opblijven, ook al weten ze dat ze de volgende dag moe zullen zijn. Maar dat is helemaal niet erg! Een paar dagen vermoeidheid is geen gezondheidsprobleem. En daarnaast, als dat betekent dat de woedeaanvallen en stressmomenten ‘s avonds verdwijnen, is het het proberen waard, toch?